Bij het pensioensparen via de derde pijler gaat het om sparen waarbij een storting van 990 euro (1.270 euro) recht geeft op een belastingvermindering van 30 (25) procent. Bij het langetermijnsparen geeft een storting van 2.350 euro recht op een belastingvermindering van 30 procent.

Binnen het VAPZ mag een zelfstandige 8,17 procent van zijn netto belastbaar inkomen storten, met voor 2023 een maximum van 3.859,40 euro. Bij het sociaal VAPZ genieten spaarders een aanvullende sociale bescherming, bijvoorbeeld bij arbeidsongeschikt. Voor een sociaal VAPZ mag 9,40 procent van het netto belastbaar inkomen worden gestort, met voor 2023 een maximum van 4.440,43 euro.

Voordelen

• Stortingen kunnen volledig worden afgetrokken als beroepskosten (mits tijdige betaling)
• Spaarders moeten minder sociale bijdragen omdat de netto-inkomsten lager uitkomen.

Nadeel

• Rendement is beperkt omdat stortingen gepaard moeten gaan met een kapitaalgarantie (tak 21-verzekering).

De gegarandeerde rentes lagen lange tijd op 0 à 0,5 procent. Inclusief winstdeelname kwamen de rendementen dan in de buurt van 1 à 1,5 procent per jaar uit. Door de gestegen rentes liggen de gegarandeerde rendementen vandaag in de buurt van 1,5 à 2 procent. Tegelijk zijn er meer verzekeraars die de winstdeelnames van tak 21-verzekeringen beleggen in tak 23-fondsen met een hoger potentieel rendement.

Voordelen

• Vrije keuze tussen tak 21- en tak 23-beleggingen
• Backservice: de jaren waarin geen storting is gebeurd kunnen spaarders 'inhalen'
• Premies zijn 100 procent aftrekbaar.

Een tweede mogelijkheid om fiscaal voordelig te sparen voor zelfstandigen zonder vennootschap. Het gaat om het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen als natuurlijk persoon (VAPZNP), ook bekend als de pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ).

Nadeel

• Op elke storting in het VAPZNP geldt een premietaks van 4,4 procent
• Op elke storting geldt een belastingvermindering van 30 procent in de personenbelasting.

Voordeel

• Net als bij de IPT kan een zelfstandige bij een VAPZNP kiezen voor een tak 21, een tak 23 of een combinatie van de twee.